"Sinapp", a aplicación para teléfonos intelixentes que busca concienciar sobre os hábitos saudables que combaten a deterioración cognitiva

A poboación mundial está a envellecer a un ritmo acelerado, e Chile non é unha excepción a esta regra. Nos últimos 50 anos, os chilenos envellecemos a unha taxa de 4,2 anos por cada década. Actualmente, despois de Canadá, somos o país coa expectativa de vida máis alta de América, superando mesmo a Estados Unidos. A proxección para o futuro mostra un panorama aínda máis incerto; posto que se espera que cara a 2050, un de cada catro chilenos sexa maior de 65. 

 

O envellecemento é o principal factor de risco para un grupo grande de enfermidades que representan aquelas que teñen a maior prevalencia na poboación mundial e que inclúe o cancro, a diabetes, as enfermidades cardiovasculares e as neurodexenerativas. Estas últimas doenzas, entre as que se atopan o Alzheimer, o Parkinson, o Huntington e a esclerose lateral amiotrófica (ELA), posúen unha característica común: non teñen cura e os seus tratamentos farmacolóxicos son simplemente paliativos e buscan frear a progresión da enfermidade en lugar de curala. Durante o envellecemento pode ocorrer a acumulación de dano a nivel das principais moléculas que compoñen e regulan o funcionamento de todas as células: as proteínas, os ácidos grasos e os ácidos nucleicos.

 

No contexto de xerar conciencia sobre o papel que teñen os hábitos saudables sobre a forma en que envellecemos, investigadores de Gero, desenvolvemos un xogo para teléfonos intelixentes chamado "Sinapp".

 

O principio do xogo é sinxelo. O xogador debe transitar ao longo da súa vida, evitando o dano ás conexións que as neuronas establecen no cerebro (ou sinapses) usando diferentes estratexias que inclúen modificación de hábitos como aumentar a actividade social e cognitiva, estimulación da actividade física e control da dieta. 

 

Adicionalmente, pódese utilizar un fármaco que incrementa o período de vida sa en vermes, ratos e primates, a rapamicina para protexer ao cerebro do envellecemento. 

 

Coa idea de ter tres modificadores do dano ao cerebro baseados en hábitos e soamente un farmacolóxico preténdese transmitir a mensaxe de que a forma en como envellecemos, é totalmente dependente de como cada un escolle vivir a súa vida; e que escoller ter hábitos saudables ao longo de toda a vida (e non soamente cando se pasa dos 40 ou 50 anos) podería ter un efecto moito máis efectivo e importante que esperar a ter un fármaco fonte da eterna mocidade. 

 

A premisa detrás do xogo é que un envellecemento saudable pode ter un efecto moi positivo sobre a rede neuronal, facéndoa máis robusta e protexéndoa da aparición de enfermidades neurodexenerativas. Os tres modificadores do dano á rede neuronal baseados en hábitos, teñen diferentes efectos sobre o funcionamento do cerebro. En concreto, a actividade cognitiva e social contribúe á chamada reserva cognitiva que favorece a xeración de novas neuronas, a formación de novas sinapses e a fabricación que mantén á sinapse saudable. 

 

A actividade física, pola súa banda, axuda a manter un alto fluxo de sangue e dispoñibilidade de osíxeno no cerebro. Finalmente, unha baixa no consumo de calorías prevén a acumulación de dano sobre as macromoléculas no cerebro; mentres que un consumo alto en acedos grasos do tipo Omega-3 fortalece a formación e función das sinapses.

 

Na xeración do xogo, dispoñible en plataformas Android e iOS, participaron investigadores de Gero e desenvolvedores de videoxogos chilenos. Mentres non teñamos dispoñibles tratamentos curativos para as enfermidades neurodexenerativas, estimular o autocoidado é unha estratexia que pode contribuír a estender o período de vida sa nas nosas persoas maiores.